
Of het nu in de tuin of in een pot is, asters behoren tot de meest populaire tuinplanten in Duitsland. De madeliefjesfamilie inspireert met het intens groene blad en hun bloemen, die verschijnen van mei tot november, afhankelijk van de soort, en de mogelijkheid om ze direct buiten of op het balkon of terras te planten. Geïnteresseerden vragen zich af of de zomeraster en herfstaster winterhard en geschikt zijn voor Duitse tuinen.
Zomeraster: winterhard?
De zomeraster (bot. Callistephus chinensis) is het enige taxon van het geslacht Callistephus en behoort daarom niet tot het eigenlijke astergeslacht. Ze wordt echter gerekend tot dezelfde stam, Astereae. Het is ook bekend als de tuinaster en komt oorspronkelijk uit Oost-Azië, met name Japan, Korea en China. In vergelijking met andere asters zijn zomerasters niet winterhard, want dit zijn eenjarige planten die ondanks hun robuuste structuur maar één seizoen overleven. Het klassieke seizoen van zomerasters als volgt:
- Half mei buiten zaaien
- kan medio maart thuis naar voren gehaald worden
- Kiemtijd: tot 4 weken
- Bloeiperiode: augustus tot eind oktober
- na de bloei kunnen zaden worden verzameld
- dan sterft de aster
Met de zomerasters is er niets meer aan de hand. Het maakt niet uit welke variëteit het is, want deze zijn alleen maar robuuster of hebben bijzonder grote bloemen. De bloeitijden zijn echter net iets anders, waardoor je de bloeitijd van de planten kunt verlengen. Bovenstaande cyclus geldt ook voor exemplaren die in potten worden gehouden, omdat de madeliefjesfamilie geen overblijvende organen ontwikkelt en al haar energie gebruikt voor de bloei. Wel kun je de bloei uitstellen en de delen van de plant langer bovengronds houden:
- Locatie moet beschut zijn tegen de wind
- Bedek de plant met fleece of jute
Zo zijn er huismuren en plaatsen onder daken die de asters beschermen tegen koude wind ingeburgerd. Balkons worden meestal niet aanbevolen. Hoewel deze vaak behoorlijk warm zijn, worden ze genadeloos aan de wind blootgesteld.

tip: typisch voor Callistephus chinensis is de gevoeligheid voor asterverwelking, waarbij schimmels de opname en overdracht van vocht in de plant blokkeren. Zaai daarom zomerasters nooit op dezelfde plek in de tuin om mogelijke besmetting te voorkomen, omdat verandering van standplaats effectief is tegen de schimmels in de bodem.
Herbstaster: winterhard?
Bij de herfstasters kun je je verheugen op winterharde asters in vergelijking met de zomerasters. Hier moet je echter voorzichtig mee zijn, want de term herfstaster betekent verschillende soorten asters van de geslachten Aster en Symphyotrichum. Dit zijn planten die als uitstervend orgaan wortelstokken vormen en zo de winter overleven. Ze komen voornamelijk uit Noord-Amerika en Azië. De bloeiperiode van de planten loopt door tot in de late herfst, waardoor ze de bijnaam "herfstproevers" hebben gekregen.

Meestal worden de volgende soorten bedoeld, waarvan de winterhardheid is aangegeven met de daarbij behorende winterhardheidszone (WHZ of Z):
- Tawny aster (bot. Symphyotrichum novae-angliae): Z2 (-45,5 °C tot -40,1 °C)
- Gladbladige aster (bot. Symphyotrichum novi-belgii): Z2 (-45,5 °C tot -40,1 °C)
- Kussenaster (Symphyotrichum dumosum): Z3 (-40,1 °C tot -34,5 °C)
- Heideaster (bot. Symphyotrichum ericoides): Z3 (-40,1 °C tot -34,5 °C)
- Aziatische wilde aster (bot. Aster ageratoides): Z7 (-17,8 °C tot -12,3 °C)
Dit is slechts een klein overzicht van de variëteit aan geslachten, want alleen Symphyotrichum kent talrijke taxa die een vergelijkbare winterhardheid hebben. Van de meer dan 90 soorten zijn de vier genoemde de meest ingeburgerde tuinplanten in Midden-Europa en kunnen ze zonder problemen worden geplant. Om deze reden zul je deze waarschijnlijk het vaakst in winkels vinden.
Asters overwinteren
Bij de soort van het geslacht Aster is het de wilde aster die geschikt is als herfstplant en geniet van zijn bloei van september tot eind oktober. Het beste van alles: alle herfstasters krijgen buiten dezelfde winterbescherming, waardoor ze gemakkelijker te houden zijn:
Snijden
Snoei de asters in de herfst niet terug. Hoewel de planten winterhard zijn, is het noodzakelijk dat ze voldoende plantmateriaal hebben om de kluit te beschermen. Het uitgedroogde blad en de bloemen zijn hier het meest geschikt voor en kunnen in het volgende voorjaar gemakkelijk worden teruggesnoeid. Daarnaast zorgen de gedroogde plantendelen voor een schilderachtige uitstraling in winters grijs.
winterbescherming
Een goede winterbescherming voor de asters is grond verrijkt met compost. Omdat asters erg hongerig zijn, zorgt de compost voor voldoende toevoer van voedingsstoffen in de winter zodat de planten direct na de winter kunnen ontkiemen en gesneden kunnen worden. Verdeel de verse compostgrond goed rond de wortelkluiten van de asters zodat deze goed bedekt zijn.
Last but not least is er een laag kreupelhout. Twijgen zijn een goede winteropvang, vooral voor de Aziatische wilde asters, omdat ze meer beschutting nodig hebben dan de Symphyotrichum-asters. Wees een beetje gul bij het uitdelen van het kreupelhout.
Als je hebt besloten om asters in kuipen te planten, moet je zeker voor winterbescherming zorgen, want het is niet aan te raden om de planten in de winter naar binnen te brengen. Omdat de pot echter gemakkelijk kan bevriezen, heeft deze een nieuwe locatie nodig:
- Lichtbehoefte: helder
- zuidelijke oriëntatie
- Het balkon en de huismuren zijn goed geschikt
- beschut tegen de wind
Woont u in een regio waar het veel regent, zet de potplanten dan ook op een tegen neerslag beschermde plek. Maar dat betekent dat je jezelf in de winter water moet geven.