Help de ontwikkeling van de site en deelt het artikel met vrienden!
Bramen, ciderbessen of bosbessen, de bosbes (Vaccinium myrtillus) heeft vele namen en is een van de meest populaire bessen om van te snoepen. Vergeleken met andere bessenstruiken komt hij echter minder vaak voor in tuinen, mede door zijn eisen aan standplaats en substraat. Het voordeel van gekweekte blauwe bessen is dat de veredeling heeft geleid tot rassen die andere eisen stellen en dus onder moeilijke omstandigheden toch goede opbrengsten opleveren.
Bosbessen planten
wilde bosbessen
Wat hun vereisten betreft, verschillen de gecultiveerde en wilde vormen voornamelijk in hun locaties. De wilde Vaccinium myrtillus geeft de voorkeur aan schaduwrijke tot halfschaduwrijke plaatsen. Het heeft de neiging om directe zon te vermijden, omdat het afhankelijk is van regenwater in zijn natuurlijke omgeving en schaduw de grond beschermt tegen snel uitdrogen. Bij het planten van een wilde bosbes moet altijd met deze eisen rekening worden gehouden. Hij wordt dan ook vaak op schaduwrijke plaatsen aangeplant als bodembedekker, wat hij in vergelijking met andere planten erg goed doet.
Een voordeel van wilde bosbessen is dat ze niet veel ruimte nodig hebben in vergelijking met gekweekte vormen. In het bos groeien ze dicht, maar in uw eigen tuin moet u ervoor zorgen dat er tussen de afzonderlijke vaste planten 15 - 20 cm ruimte is. Zeker als het niet alleen decoratieve bodembedekkers zijn, maar ook nog eens voor opbrengst moeten zorgen. Daarnaast hebben de wilde bosbessen een zeer voedselrijke grond nodig, wat niet alleen de oogst verbetert, maar ook de planten probleemloos tot een halve meter hoogte laat bereiken.
gecultiveerde bosbessen
plaats
Hoewel de opbrengst van wilde bosbessen redelijk acceptabel is onder goede omstandigheden, leveren gecultiveerde variëteiten niet alleen aanzienlijk meer opbrengst op, maar is de oogst ook gemakkelijker vanwege de vruchtgrootte. Als het op locatie aankomt, verschillen cultivars aanzienlijk van hun wilde verwanten omdat ze de voorkeur geven aan zonnige locaties. Ze verdragen maximaal een beetje schaduw per dag, maar dan kun je iets lagere opbrengsten verwachten. Zonnige zuidkanten die beschut zijn tegen de wind zijn ideaal. Een standplaats op een zonnige huismuur is ook ideaal en bevordert een eerdere oogst. Een zonnige en warme plaats kan de bessen ook helpen beter te smaken.
Let bij het telen van gekweekte blauwe bessen ook op een beschutte plaats, want gekweekte vormen houden ook van een enigszins vochtige standplaats. Wind zorgt ervoor dat de grond sneller uitdroogt en als het substraat te droog is, mislukt niet alleen de oogst, maar vallen de planten in geval van nood zelfs voortijdig af. Als u echter geen plantlocatie kunt kiezen, moet u de vaste planten gebruiken regelmatig water geven.
Als alternatief kan de grond op een ongunstige plaats worden bedekt met schorsmulch. Het zorgt ervoor dat de grond niet te snel uitdroogt en het rotten brengt voedingsstoffen in de grond.
vloer
Kalkrijke bodems zijn geen ideale omstandigheden voor bosbessen. Dit heeft niet alleen invloed op hun groei, ook de smaak lijdt. Iedereen die dergelijke omstandigheden in de tuin heeft, hoeft niet zonder bosbessen, de inspanning bij het planten is gewoon groter. In kalkrijke bodems moet grote plantgaten opgegraven worden. Vervolgens wordt de vloer voorbereid met een laag potscherven of geëxpandeerde klei. Bij blauwe bessen vermijd je het gebruik van grind, omdat dit vaak te kalkhoudend is.
Om te voorkomen dat kalk via kwel- of grondwater terug in het plantgat komt, kan deze ook bekleed worden met een stevige kunststof folie. Om wateroverlast te voorkomen, worden er gaten in de bodem van de folie gesneden zodat het water kan weglopen. De folie hoeft niet aan de zijkanten van het plantgat te worden afgesneden.
merk op: Als er teveel kalk in de grond zit, laten de blauwe bessen dit meestal zien door vergeling van de bladeren. Problemen met een kalkrijke bodem zijn dus duidelijk te onderscheiden van de roodachtige herfstkleur van de planten.
Wat gecultiveerde bosbessen gemeen hebben met de wilde vorm is hun voorliefde voor zure bodems. De pH-waarde van normale tuingrond is hooguit licht zuur, maar blauwe bessen hebben een grond nodig met een waarde van 3,5 tot 4,5. Als het substraat niet zuur genoeg is, moet u het opnieuw veranderen. Ideaal is potgrond voor veenbedden of rododendrongrond met een zure pH-waarde. Om de pH constant te houden, moet regelmatig zure grond worden toegevoegd. Mulchen met schorsmulch bevordert ook een constant zure pH-waarde van het substraat.
Bosbessen leven in symbiose met mycorrhiza-schimmels, wat hun ontwikkeling bevordert. De mycorrhiza-schimmels hebben bastcompost of op zijn minst bastmulch nodig om te overleven. Bij het planten kun je al bastcompost aan de grond toevoegen en een laag mulch zorgt voor extra aanvulling door de constante rotting. De pH-waarde in de bodem blijft constant als je de bosbessen één keer per jaar van bastmulch voorziet.
plantafstand
Als je gecultiveerde blauwe bessen wilt kweken, moet je zorgen voor voldoende ruimte tussen de planten. Vergeleken met hun wilde verwanten kunnen hoogproductieve cultivars van bosbessen een hoogte bereiken van wel twee meter. Als ondiepe wortels hebben de vaste planten veel ruimte nodig om zich te verspreiden. Er dient een minimale afstand van 1,5 meter tussen de planten te zijn. Deze afstand dient ook gehouden te worden tot andere zachtfruitsoorten of muren. Hierdoor kunnen de wortels zich goed verspreiden en kan de plant voldoende voedingsstoffen opnemen. Alleen bij een langzaam groeiende soort als "Sunshine Blue" kun je de afstand verkleinen tot een meter.
tip: De standplaats van de bosbessen dient over het algemeen vrij te zijn van andere planten. Vermijd groeiende bodembedekkers. Onkruid moet worden verwijderd door regelmatig te wieden. Als alternatief kunt u de grond bedekken met schorsmulch.
Cultuur in rijen of bedden
Hoewel bosbessen zelfvruchtbaar het aanplanten van ten minste één extra vaste plant wordt aanbevolen. De opbrengsten zijn meestal hoger. Je kunt de blauwe bessen in rijen planten of in je eigen vaste plantenbedden. Bij een rijencultuur dient slechts een afstand van 1,5 meter in acht te worden genomen. Bij het telen in bedden of bij het kweken in meerdere parallelle rijen moet ook een minimale afstand van 2,5 meter tussen de afzonderlijke rijen worden aangehouden. Hierdoor is er voldoende ruimte voor de wortels van de planten om uit te spreiden en wordt het oogsten niet bemoeilijkt door een te hoge dichtheid.
Bosbessen in de kuipcultuur
Sommige blauwe bessensoorten zijn ook geschikt voor de teelt in een emmer. Het voordeel is dat de locatiekeuze in dit geval veel makkelijker is, aangezien de emmer ook op een zonnig terras kan worden geplaatst dat beschut is tegen de wind. Het is ook niet nodig om rekening te houden met het substraat of de bodemgesteldheid, omdat er een geschikt substraat kan worden gekocht voor de cultuur in de emmer.
Hoewel alleen zwakgroeiende dwergsoorten geschikt zijn voor een potcultuur, hebben ze een minimale afstand in de pot nodig zodat de wortels zich goed kunnen verspreiden. De emmer moet daarom een inhoud hebben van minimaal 15 liter. Er is voldoende afstand tot de rand en de wortels kunnen zowel diep als breed uitgroeien. Als substraat kun je weer grond voor veenbedden of rododendronplanten kiezen en deze mengen met bastcompost.
Voor hogere opbrengsten moet je meerdere planten in de kuip planten en ze als groep of op een rij rangschikken. De volgende soorten zijn geschikt voor teelt in een emmer:
- hoge hoed
- Coville
- Jersey
- Spartaans
Een risico bij potcultuur is dat het substraat te nat of te droog is. Om dit te voorkomen dient u de bodem op te vullen met een laag grove geëxpandeerde klei. Enerzijds kunnen de kleiballen water opslaan waardoor de kans op uitdroging kleiner wordt en anderzijds vormen ze een drainagelaag die wateroverlast tegengaat. Boor ook extra drainagegaten zodat het regenwater beter kan weglopen. Een substraat gemengd met wat zand zorgt ervoor dat de grond los en doorlatend blijft. Bedekken met bastmulch biedt slechts beperkte bescherming tegen uitdroging in potcultuur, maar bevordert een zure pH-waarde in de bodem.
tip: Met een beperkte ruimte in de tuin kun je langzaam groeiende soorten ook buiten planten. Voor rassen met een zwakke groei is een minimale afstand van maximaal 70 cm buiten voldoende.