Help de ontwikkeling van de site en deelt het artikel met vrienden!
Wijnstokken (Vitis) zijn niet alleen erg decoratief, ze zorgen voor schaduw, verfraaien huismuren en produceren met een beetje geluk jaar in jaar uit heerlijke druiven. Geel, groen, blauw of roze, druiven van eigen bodem smaken gewoon het lekkerst. Wijnstokken kunnen echter lijden aan talrijke, min of meer hardnekkige ziekten. Het is dan belangrijk om snel te reageren en passende tegenmaatregelen te nemen om de verspreiding of het afsterven van individuele planten te voorkomen.
Veel voorkomende ziekten van wijnstokken
Sommige wijnziekten kunnen grote schade aanrichten en de wijnstokken ernstig aantasten. Anderen daarentegen vormen geen groot gevaar: ze zijn meestal te herkennen aan de bladeren en vruchten van de wijnstokken en kunnen vaak duidelijk worden toegeschreven aan de verschillende wijnziekten. Hierdoor kunnen ze snel en gericht worden bestreden. Effectieve bestrijding is echter vaak alleen mogelijk door goede preventie. Maar wat zijn de meest voorkomende wijnstokziekten en wat is de meest effectieve manier om ze te bestrijden?
Echte en valse meeldauw
echte meeldauw
- Een van de gevaarlijkste ziekten van de wijnstok
- Groei op muren en muren kan een plaag bevorderen
- Ziekte treft alle groene delen van planten al in de lente
- Schimmel ontwikkelt zich bijzonder goed bij droog weer
- Meestal relatief laat herkend
- Pas als druiven zich niet goed ontwikkelen, donker worden en openbarsten
- Andere symptomen zijn donkergrijze verkleuring van bladeren en jaarlijkse scheuten
- Schimmel overwintert in knop en breekt volgend jaar weer uit
Verkeerde meeldauw
- Niet minder gevaarlijk
- In tegenstelling tot echte meeldauw geeft hij de voorkeur aan aanhoudend vocht
- Komt vooral voor waar het niet beschut is tegen regen
- Ontwikkelt zich aan de onderkant van bladeren
- Verschijnt in de vorm van een wit paddenstoelengazon
- De druiven kunnen ook worden aangetast
Beide soorten echte meeldauw kunnen op een vergelijkbare manier worden bestreden. Je moet beginnen met het kiemen door de wijnstok met zwavel te besproeien. Preventief, meerdere keren per jaar en gedurende meerdere jaren, kan het infectie voorkomen. De zwavel vernietigt bijna alle insecten in de wijnstok, helaas ook de nuttige. In het geval van een eerste besmetting moeten alle aangetaste delen van de plant worden verwijderd en moeten de wijnstokken worden uitgedund.
Rode brander
De zogenaamde rode brander is een schimmelziekte die zowel bladeren als bloeiwijzen aantast. Het komt met name voor op steenachtige, humusarme, ondiepe en droge hellingen.
- Eerste symptomen zichtbaar na ongeveer 2-3 weken
- Rond eind mei tot begin juni worden de bladeren aangetast in de vorm van vlekken
- Vlekken op lichte soorten zijn geelachtig tot bruinachtig met een lichtgroene rand
- Voor rode wijnen, robijnrood met een geel randje
- Naarmate de ziekte vordert, worden de getroffen gebieden bruin en drogen ze op
- Deels in juli/augustus is een hernieuwde besmetting mogelijk
- Na frequente regenval is het risico op hernieuwde besmetting bijzonder hoog
- Infectie van de bloeiwijzen is ook mogelijk
- Aangetaste bloeiwijzen drogen op
De meeste druivenrassen zijn vatbaar voor deze ziekte. Daarom moeten wijnstokken preventief worden behandeld met goedgekeurde pesticiden, maar uiterlijk wanneer de besmetting begint. De eerste behandeling dient te worden uitgevoerd vanaf een scheutlengte van ca. 10 cm of vanaf 4-5 volledig ontwikkelde bladeren. Het is het beste om vlak voor de neerslag of direct erna te spuiten. Meestal is een tweede en derde behandeling nodig, met tussenpozen van 8-10 dagen.
tip: De schimmel overwintert in de op de grond liggende wijnbladeren. Als dit niet volledig wordt verwijderd, is de kans op besmetting in het volgende jaar erg groot.
zwarte vlekziekte
Zwarte vlekziekte, ook bekend als scheutnecrose, wordt ook veroorzaakt door een schimmel. Het tast alle levende, groene delen van planten aan en is vooral zichtbaar op scheuten en bladeren. Een besmetting vindt meestal plaats vanaf juni en wordt bevorderd door een lage pH-waarde in de bodem, te veel vocht en te veel stikstoftoevoer. Het komt het meest voor in regio's met veel regen.
- Eerste tekenen te herkennen aan de nog groeiende bladeren
- Ze hebben lichte bronsachtige verkleuringen
- Ze gaan meestal onopgemerkt
- Zichtbare symptomen verschijnen later
- In de vorm van puntvormige verheldering en vervormingen op de bladeren
- Onder aangetaste, houtachtige delen van de wijnstok vormt zich korstachtige necrose
- Afstervend plantenweefsel wordt necrose genoemd
- Ze kunnen in principe ook op alle groene plantendelen voorkomen
- Geïnfecteerde druiven kleuren donkerblauw naar zwart
- Bij een ernstige besmetting raken de scheuten dicht bij de stam kreupel
- In de winter groeit de schimmel in voorheen onbeschadigde delen van de bast
- Vanaf februari zijn er kleine zwarte stippen te zien in de witte delen van de bast
- Stippen zijn de sporenvoorraad van de schimmel
Aangezien deze schimmel zowel in eenjarig en meerjarig hout als op de bast overwintert, is het belangrijk om alle aangetaste delen weg te snijden. In de regel is het raadzaam om de wijnstok onder het aangetaste hout te verjongen. De kofferbak wordt vervolgens in dit gebied herbouwd.
Het aangetaste hout dat uit de wijn wordt verwijderd, moet worden weggegooid met het huisvuil, maar in het beste geval moet het worden verbrand. Bovendien kunnen fungiciden worden gebruikt voor de behandeling, die zoveel mogelijk vóór neerslag of bij nat en koud weer worden toegepast. De eerste behandeling begint wanneer de knoppen openbreken of wanneer de eerste groene scheutpunten zichtbaar worden. Na ongeveer tien dagen moet een nieuwe behandeling worden uitgevoerd.
tip: Goedgekeurde gewasbeschermingsmiddelen op basis van zwavel zijn zeer geschikt voor de eerste kiemspuit.
groenrot
Groenrot is een rottend middel dat op wijnstokken voorkomt bij warm, vochtig weer en vooral in jaren waarin de bessen heel vroeg rijpen. Druiven die om verschillende redenen gewond of beschadigd zijn, worden aangetast. Of het nu door wespen of vogels is, hagel, gekneusde bessen, gebarsten bessen, wormen of zonnebrand.
- Aangetaste rijpe bessen op de wijn worden lichtbruin
- Even later zijn eerst witte, dan blauwgroene pustuleuze sporenafzettingen te zien
- Groenrot komt vaak voor samen met botrytis (grijze schimmel) en azijnrot
- Aangetaste druiven moeten worden verwijderd
- Anders kunnen ze het leesmateriaal in gevaar brengen
- Er zijn geen fungiciden die voldoende effectief zijn tegen groenrot
Hierdoor is de preventie ook van bijzonder belang bij de bestrijding van deze ziekte. Dit betekent dat je de druiven zo min mogelijk moet beschadigen en moet zorgen voor een goede ventilatie van de wijnstokken door de wijn regelmatig te snijden. Indien nodig kan een gedeeltelijke ontbladering van de druivenzone nuttig zijn. Daarnaast kan het risico op infectie worden verminderd door botrytis te bestrijden.
grijze schimmel
Grijze schimmel is een van de wijnziekten die wordt veroorzaakt door schimmels, vooral die van het geslacht Botrytis, en komt vooral voor in vochtige en koele nazomers. Wijnrassen die zeer dichte trossen vormen, zijn bijzonder vatbaar. Het is echter relatief zeldzaam om te vinden op beschutte plaatsen.
Als er sprake is van een besmetting, komt deze tot uiting als zwartbruine verkleurde plekken op jonge scheuten, bladeren, stengels en druiven. Bladeren en druiven verdorren en rotten. Aangetaste knoppen worden ook bruin. Aangetaste plantendelen moeten consequent worden uitgesneden om verspreiding te voorkomen. Bovendien worden bladeren en scheuten herhaaldelijk bestrooid met steenstof.
tip: Als preventieve maatregel, ter bescherming tegen ziekten, moeten voldoende plantafstanden worden gegarandeerd en moet de wijn regelmatig worden gemengd. Plantversterkende middelen maken de wijn weerbaarder.
azijn rot
Azijnzuurbacteriën en gistschimmels, die ervoor zorgen dat het vruchtvlees en het sap van de druiven fermenteren, zijn verantwoordelijk voor de vorming van azijnrot. Het is het gevolg van eerdere verwondingen aan de druiven en infectie treedt alleen op als er voldoende suiker en vocht op de druivenschil zit.
- Aangetaste druiven verspreiden een intense azijngeur
- In de laatste fase worden ze roodbruin
- Even later zijn ze hol
- Vaak gevonden in en op de bessen zijn azijnvliegen
- Ze kunnen bijdragen aan de verspreiding van deze ziekte
- Directe controle is niet mogelijk met azijnrot
- De beste controle is goede preventie
- Preventieve maatregelen zijn vergelijkbaar met die van groenrot
tip: Zowel hele druiven als delen van druiven op de wijn die aangetast zijn door groen- of azijnrot mogen niet te vroeg verwijderd worden, omdat dit de infectiedruk op de resterende bessen zou verhogen.
zwartrot
Zwartrot is ook een van de wijnziekten. Net als groenrot en azijnrot komt het ook vooral voor in gebieden waar in het voorjaar en de vroege zomer meer neerslag valt. Bladeren en scheuten van aangetaste wijnstokken hebben kleine, scherp gedefinieerde, lichte vlekken met een donkerbruine rand. Op dood weefsel zijn kleine, glanzende, zwarte stippen, de vruchtlichamen van de schimmel, te zien. De druiven hebben aanvankelijk bleke vlekken, die later roodbruin worden en uiteindelijk zwart en afsterven. Zelfs onrijpe bessen hebben lichte roodbruine vlekken, ze drogen binnen een paar dagen op. Wat overblijft zijn fruitmummies waarop de vruchtlichamen zitten, waarin de schimmel overwintert.
Er zijn geen effectieve goedgekeurde gewasbeschermingsmiddelen tegen zwartrot. Ook de werking van koper en zwavel is beperkt. Een bijzonder hoog besmettingsrisico komt van verwaarloosde, niet langer gecultiveerde wijngaarden in de buurt. Om zwartrot effectief tegen te gaan, is het aan te raden om dergelijke plekken op te ruimen. Bovendien moeten fruitmummies tijdens de oogst worden gesorteerd en weggegooid, en regelmatig snoeien moet zorgen voor een goede ventilatie van de wijnstokken.
Esca-ziekte
Bij het uitbreken van de Esca-ziekte zijn verschillende schimmels betrokken. Symptomen van deze ziekte kunnen gedurende het hele groeiseizoen optreden, maar vooral vanaf de midzomer en in oudere wijngaarden. Het klinische beeld kan acuut of chronisch zijn.
- In acute vorm sterven bladeren en druiven plotseling af en drogen ze op
- In de chronische, tussen de hoofdnerven van de bladeren, lichte vlekken van verschillende grootte
- Gevlekte gebieden zullen later afsterven
- Langs de grotere bladnerf blijft meestal een smalle groene streep
- Groene strepen bij witte wijnsoorten met gele rand, bij rode wijnsoorten wijnrood
- Bladeren drogen uit en vallen voortijdig af
- Op de druiven zijn bruinviolette tot grijze vlekken te zien
- Bessen die nog jong zijn, verschrompelen
Er zijn ook geen speciale middelen om het te bestrijden. Rehabilitatie van de stam kan nuttig zijn, vooral voor jonge wijnstokken. Hiervoor worden ze in de winter tot gezond hout teruggesnoeid. Alle knipsels moeten worden weggegooid met het huisvuil of worden verbrand. Zoals bij de meeste wijnziekten, is preventie de beste bescherming tegen de Esca-ziekte.
