Veel hobbytuinders kweken komkommers in hun tuin. Komkommerplanten zijn erg gevoelig voor bepaalde situaties en omstandigheden. Het is niet ongebruikelijk dat komkommers opdrogen of verwelken. Bruine of zwartbruine verkleuringen komen ook vaak voor. Plantopedia legt uit waarom dit komt en wat hobbytuinders eraan kunnen doen.
oorzaken
uitputting
wegkwijnen van uitputting
Wanneer hele komkommerplanten verwelken, is dit meestal te wijten aan een groeiachterstand die kan worden toegeschreven aan uitputting. Dit komt vooral voor bij jonge planten nadat de eerste één of twee komkommers zijn geoogst. De jonge plant heeft dan meestal nog niet voldoende aanvoerkanalen en voedingsvoorraden die nodig zijn voor de groei van verdere vruchten. Als er al nieuwe vruchten zijn gevormd, is het verwelken van de komkommer- en komkommerplant snel merkbaar. Eerst verdroogt de vrucht meestal voordat de plant in het ergste geval sterft.
Komkommers kunnen worden aangevallen door ongedierte
Wat te doen?
Bij jonge komkommerplanten moet er altijd op worden gelet dat de oogst de eerste twee jaar zo lang mogelijk wordt uitgesteld. Ondertussen wint de plant aan kracht en beloont hij je daarna met een overvloedige oogst. Meer dan één komkommer mag niet rijpen op twee aangrenzende bladoksels. Pas wanneer de komkommerhoogte is bereikt, moet een tweede vruchtvorming aanhouden.
bloesem einde rot
Bloesemrot is geen schimmelziekte, zoals vaak wordt beweerd, maar een calciumtekort dat het veroorzaakt. Ten eerste vormen zich meestal kleinere, waterige plekken aan de basis van de bloem. De rotting verspreidt zich van de bloesem naar de komkommers en is visueel te herkennen aan bruinzwarte vlekken die groter en groter worden, daarna opdrogen en verharden. Allereerst worden jonge fruitformaties in de beginfase aangetast. Ze drogen dan volledig uit.
Bloesemeindrot op een tomaat
Wat te doen?
Aangezien calcium een belangrijke rol speelt bij de vruchtvorming en rijping, moet erop worden gelet dat het voldoende wordt toegediend. Komkommerplanten nemen de voedingsstoffen op uit de grond. Als de pH rond de 6 ligt, is calcium in de vereiste hoeveelheid aanwezig. Als de waarde lager is, moet een meststof met calcium worden toegediend. Als de pH-waarde normaal is en de komkommerplant nog steeds de genoemde afwijkingen vertoont, kan dit komen door een te hoge zoutconcentratie in de bodem, die wordt veroorzaakt door teveel compost en meststoffen met bijvoorbeeld stikstof, magnesium of kalium. Dit verstoort de opname van calcium uit de bodem. In dit geval is het raadzaam om de oude grond te vervangen door verse en om de hoeveelheid kunstmest in de toekomst te verminderen. Tegelijkertijd moeten alle beschadigde plantendelen en komkommers worden verwijderd. De plant herstelt zich dan meestal. Daarnaast is het belangrijk om te zorgen voor een gelijkmatige watergift. Komkommers mogen niet te droog zijn, maar ook niet te vochtig.
anthracnose
Net als bij een calciumtekort kan de schade aan een anthracnose worden gezien. Hierdoor ontstaan ook waterige vlekken en donkergrijze tot bruine vlekken op de komkommers. Deze verspreiden zich en laten in het vergevorderde stadium de komkommer uitdrogen. Hetzelfde gebeurt met de komkommerplant. Het verschil zit hem alleen in de schimmelvorming, die te herkennen is aan felrode vlekken op de vrucht, en de schimmelpluis die zich vormt op dood weefsel van de komkommerplant. Nieuwe vruchtzettingen verdorren/ verschrompelen en verdrogen.
groene komkommers op een komkommerplant
Wat te doen?
Alle aangetaste delen van de plant moeten worden verwijderd en bij het huisvuil worden gedeponeerd (niet op de compost ivm mogelijke verspreiding)
Aangezien de schimmelinfectie kan worden verspreid door aangetaste naburige planten en regenspatten, irrigatie boven het hoofd, insecten en geïnfecteerd tuingereedschap, moeten passende preventieve maatregelen worden genomen. Tuingereedschap moet voor gebruik worden gedesinfecteerd. Zet de aangetaste plant indien mogelijk in een koelere ruimte onder de 21 graden Celsius - dit remt de verdere ontwikkeling. Een fungicide van de speciaalzaak helpt om de schimmel snel onder controle te krijgen.
Hoekige bladvlekkenziekte
Hoekige bladvlek is een bacteriële infectie. Hierdoor ontstaan aanvankelijk waterige en opvallend hoekige bladvlekken. Naarmate de ziekte vordert, worden ze bruin en drogen ze op. De vruchten verdorren/ verschrompelen. Op de komkommer verschijnen eerst groenachtige, later bruine vlekken, die geleidelijk groter worden. Op de bladeren en vruchten kunnen zich slijmlagen vormen.
Wat te doen?
Als er een hoekige bladvlek optreedt, kunt u alleen de hele plant weggooien. Om te voorkomen dat ziekteverwekkers in de compost terechtkomen, moeten aangetaste komkommerplanten altijd met het huisvuil worden weggegooid. Komkommerplanten mogen gedurende ten minste drie jaar niet op dezelfde teeltlocatie worden gekweekt. Maak tuingereedschap en alles wat in aanraking is gekomen met aangetaste planten grondig schoon.
gebrek aan water
Gebrek aan water en temperatuurdaling
Als de temperatuur snel daalt en/of als je ze niet op tijd water geeft als het droog is, laat de komkommer zich van zijn meest gevoelige kant zien. Misvormingen van komkommers zijn niet ongewoon, die meestal in een onvolgroeide vorm verschijnen. Vooral jonge vruchten drogen snel uit en vallen af.
Komkommerplanten in de kas
Wat te doen?
Als de vruchten van de komkommerplant eenmaal onvolgroeid en opgedroogd zijn, is er geen weg meer terug. Hier is het belangrijk om dit in de toekomst te vermijden en te zorgen voor constante temperaturen zonder sterke schommelingen en een gelijkmatig vochtige grond.
Fusarium verwelkingsziekte
Cucumis sativus is zeer vatbaar voor Fusarium verwelkingsziekte. De bloem verwelkt meestal eerst, daarna worden de bladeren langzaam bruin en drogen later op. De komkommerplant vertoont duidelijke groeistoornissen. De basis van de stengel wordt rot. Er kan zich een roze gekleurd mycelium vormen. De verwelking breidt zich uit naar de vrucht, waar het verkleuring tot bruinzwart veroorzaakt. Deze drogen ook op in de loop van de ziekte.
Wat te doen?
U kunt niets anders doen dan aangetaste planten volledig bij het huisvuil verwijderen. Tot nu toe is er geen veelbelovende controle bekend.
komkommer bladluizen
Van de plagen is de komkommerbladluis het meest indringend, die komkommerplanten volledig kan doden als ze te laat worden behandeld.
De vleeskleurige luizen prefereren de knoppen en toppen van de scheuten die eraf vallen na een plaag of knoppen die geen bloemen meer vormen. Bladeren vertonen zwarte stippen en verwelken. De aanvoer van de komkommers lijdt eronder, waardoor ze van geel naar bruin verkleuren.
Bladluisplaag op een plant
Wat te doen?
In eerste instantie moeten aangetaste komkommerplanten worden geïsoleerd van andere plantenburen om te voorkomen dat ze verhuizen. De komkommerbladluis dood je op een milieuvriendelijke manier met een neemproduct dat je in elke speciaalzaak kunt krijgen. Dit werkt in op de ademhalingsorganen en plakt ze aan elkaar. De parasieten stikken en vallen van de plant.
De meest natuurlijke manier om ze te bestrijden is door natuurlijke vijanden. Lieveheersbeestjes en gaasvliegen zijn twee voorbeelden die zich voeden met bladluizen en er elke dag honderden consumeren. Insecticiden mogen alleen als laatste redmiddel worden gebruikt.
meeldauw
echte meeldauw
De pseudo-schimmelziekte is te herkennen aan witte schimmelachtige afzettingen die zich vormen op de bladeren en stengels. Ze laten een licht plakkerig gevoel achter. Vooral in warme en droge maanden komt de pseudo-schimmel vooral veel voor.
De bladeren worden meestal eerst geel en drogen dan langzaam op. Echte meeldauw verspreidt zich naar komkommers als deze niet op tijd wordt bestreden. De vruchten verdorren, trekken samen en verdorren uiteindelijk voordat ze eraf vallen.
echte meeldauw op plantenblad
Wat te doen?
Als echte meeldauw vroeg wordt ontdekt en de komkommerplant niet te zwak is, kan een effectief huismiddeltje met zeepwater helpen.
- maak sterk zeepsop (idealiter met natuurlijke zeep en/of zachte zeep)
- Giet zeepsop in een spuitfles
- Besproei de komkommerplant van alle kanten druipnat met het zeepsop
- Vergeet de onderkant van de bladeren niet
- Voor een sterker effect de aangetaste delen van de plant inwrijven met het zeepsop
- niet afspoelen
- Herhaal indien nodig na drie of vier dagen
Verkeerde meeldauw
In tegenstelling tot echte meeldauw houdt valse meeldauw van koel en vochtig. Vanwege de hoge waterbehoefte van komkommers worden ze vaker aangetast door valse meeldauw dan door echte meeldauw.
Het is te herkennen aan de grijzige, melige vlekken die het veroorzaakt aan de onderkant van de bladeren. Dit vormt wit-grijze paddenstoeltapijten. Naarmate de ziekte vordert, verschijnen er bruingele vlekken aan de bovenzijde van de bladeren. Als gevolg hiervan drogen de bladeren uit, terwijl de schimmel zich ook naar de vrucht verspreidt. Daar veroorzaakt het dwerggroei, vooral van jonge vruchten. In het ergste geval kan de hele komkommerplant opdrogen en afsterven.
Wat te doen?
Theoretisch zou de aangetaste Cucumis sativus nog kunnen worden gegeten aan het begin van een besmetting. Omdat valse meeldauw echter allergieën kan veroorzaken, is het belangrijk om komkommers van geïnfecteerde komkommerplanten te vermijden. Een milieuvriendelijke en natuurlijke, maar effectieve bestrijding kan worden gedaan door paardenstaartbouillon te sproeien.
Winterpaardestaart, Equisetum hyemale
Dit is makkelijk zelf te maken en makkelijk in gebruik:
- Verzamel 1 bij 1,5 kilogram verse paardenstaart (te vinden op bermen en in velden)
- als alternatief kan 150 gram tot 200 gram gedroogde paardenstaart worden gebruikt
- snij verse paardenstaart in kleine stukjes
- in een emmer gevuld met 10 liter water
- 24 uur laten weken
- kook dan het water en laat het ongeveer 30 minuten sudderen
- Zeef de resten van paardenstaart uit de bouillon
- Laat de bouillon afkoelen
- giet in een spuitfles
- Besproei de komkommerplant krachtig van alle kanten
- Herhaal het proces indien nodig na drie of vier dagen